Waarom staalslakken niet deugen

  
 


 

Interview Jeannette Parramore met Rob Leewis, marien bioloog Uitzending Vroege Vogels 23 augustus 2009

 

Staalslakken, daar zitten een heleboel verschillende stoffen in. Vooral zware metalen. Er zit natuurlijk ijzer in, dat verwacht je ook bij staalslakken, maar ook koper, lood en mangaan.

En dat loogt uit in het water?

Dat kan uitlogen ja, in zoet water sterker dan in zout water. Dat komt omdat in zout water snel een oxidelaagje om de staalslak komt, een soort roest dat de staalslak afdekt en zo komt er geen metaal meer vrij uit de slakken.

Hoe erg is dat in de Oosterschelde bijvoorbeeld?

We hebben daar indertijd in de jaren tachtig wel onderzoek naar gedaan en daaruit bleek dat er een kleine uitloging plaatsvond, met name als die stenen [staalslakken] verweerd werden. Verwering vindt vooral plaats als er een dier op gaat groeien en juist precies onder dat organisme kan er dan uitloging van stoffen plaatsvinden naar dat organisme toe. Stel je voor dat er een heleboel staalslak gebruikt wordt en dat daar een heleboel dieren op gaan groeien, dan hebben die dieren daar zelf nog niet meteen last van, maar als die dieren bijvoorbeeld opgegeten worden door andere dieren, dan kan er accumulatie plaatsvinden in de voedselketen. En aan de andere kant, als die dieren gewoon op een natuurlijke wijze dood gaan, dan kunnen die stoffen die in die dieren zitten in het water terecht komen. Of dat erg is hangt af van of er veel of weinig stroming is. Als je praat over het westelijk deel van de Oosterschelde dan denk ik dat daar niet zo veel van te vrezen is, maar in het oostelijk deel van de Oosterschelde heb je plekken waar véél minder stroming is.

Nou heeft Joop Stalenburg twee maanden geleden monsters opgedoken bij Schelphoek, waar proefstortingen zijn gedaan [door RWS]. Die heb je hier liggen, want hij [JS] heeft ze aan jou gegeven om ze te beoordelen?

Inderdaad, ik heb er proeven mee gedaan, ik heb o.a. het soortelijk gewicht bepaald en toen werd bevestigd wat ik eigenlijk al meteen dacht, het monster is véél te zwaar voor een staalslak. Het soortelijk gewicht komt in de buurt van koperslakken…

Er liggen dus koperslakken, is dat erg?

Dat is aanzienlijk erger. Koperslak loogt koper uit en iedereen weet eigenlijk wel dat koper behoorlijk giftig is voor organismen.

Goed, ze gaan geen koperslakken storten in ieder geval…

Neen, dat is niet de bedoeling!

Nee, maar wel staalslakken, wat zou je advies eigenlijk zijn aan RWS?

Ik zou graag willen - om te beginnen - dat op de plaatsen waar gestort gaat worden een zogenaamde nulmeting gedaan wordt, zodat er gekeken wordt wat er nu groeit! En dat er gekeken wordt naar de chemische samenstelling van de slakken die ze gaan gebruiken. En ik zou graag willen dat er laboratoriumproeven worden gedaan om te kijken welke stoffen worden opgenomen door organismen die op de slakken groeien.

Dus voorlopig maar even niet storten?!

Ik zou zeggen dat dat toch maar even moet worden uitgesteld…